Τι προβλέπει ο νέος αναπτυξιακός νόμος

Το νέο επενδυτικό νόμο παρουσίασε στο υπουργικό συμβούλιο ο υπουργός Περιφερειακής Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας Μιχάλης Χρυσοχοϊδης. Ο νέος επενδυτικός νόμος θα εφαρμοστεί άμεσα. Η πρώτη πρόσκληση θα έχει ως καταληκτική ημερομηνία υποβολής αιτήσεων την τελευταία εργάσιμη ημέρα του Απριλίου του 2011. Όπως αναφέρεται στη σχετική ανακοίνωση του υπουργείου, με το νέο νόμο αποκαθίσταται η αξία των δημόσιων πόρων που παρέχονται για ενισχύσεις και, καθώς ως κύριο μέσο ενίσχυσης τίθενται οι φοροαπαλλαγές, πριμοδοτούνται τα δυναμικά επενδυτικά σχέδια που έχουν σαφείς προοπτικές κερδοφορίας. Όσο για τις επιχορηγήσεις, αυτές συνεχίζουν να δίνονται σε συνδυασμό με φοροαπαλλαγές και χαμηλότοκα δάνεια, αλλά αφορούν πλέον επιλεγμένες δραστηριότητες για την άσκηση αναπτυξιακής πολιτικής. Η Πολιτεία δηλαδή καθορίζει και προσαρμόζει στην εκάστοτε συγκυρία τις προτεραιότητες της αναπτυξιακής πολιτικής που αφορούν την τεχνολογική ανάπτυξη και την περιφερειακή συνοχή και ανάλογα κατανέμει τις διαθέσιμες επιχορηγήσεις. Ο νέος νόμος προβλέπει τρεις γενικές και τέσσερις ειδικές κατηγορίες επενδυτικών σχεδίων, που αντιστοιχούν σε διαφορετικά καθεστώτα επενδύσεων: Τα γενικά καθεστώτα επενδύσεων: 1. Ενισχύουν ανταγωνιστικά και βιώσιμα επενδυτικά σχέδια με τεκμηριωμένες προοπτικές κερδοφορίας, 2. στηρίζουν τις επενδύσεις στην τεχνολογική ανάπτυξη και την καινοτομία, 3. προωθούν την περιφερειακή συνοχή και την πράσινη ανάπτυξη. Τα ειδικά καθεστώτα επενδύσεων αντιμετωπίζουν ειδικότερες προκλήσεις της αναπτυξιακής διαδικασίας και αντιστοιχούν σε τομείς στους οποίους δίνεται ιδιαίτερη έμφαση. Αφορούν: 1. Τη νεανική επιχειρηματικότητα, 2. τα μεγάλα επενδυτικά σχέδια, 3. τα ολοκληρωμένα επιχειρηματικά σχέδια για τον τεχνολογικό και οργανωτικό εκσυγχρονισμό των επιχειρήσεων, 4. τις επενδύσεις συνέργειας και δικτύωσης. Τα παραπάνω καθεστώτα συνδυάζουν μια σειρά από μέσα ενίσχυσης όπως: i. Φοροαπαλλαγές επί των κερδών προ φόρων, έξι χρόνια για υφιστάμενες επιχειρήσεις και οχτώ χρόνια για νέες επιχειρήσεις. ii. Στοχευμένες επιχορηγήσεις κεφαλαίου. iii. Επιδοτήσεις σε χρηματοδοτικές μισθώσεις (leasing) ανάλογα με την αναπτυξιακή στόχευση του καθενός. iv. Παράλληλα, ενεργοποιείται το ΕΤΕΑΝ για την άμεση εξασφάλιση ρευστότητας στην αγορά με τη χορήγηση ευνοϊκών και χαμηλότοκων δανείων στις επιχειρήσεις που θα επενδύσουν. Μεταξύ άλλων, στο νομοσχέδιο προβλέπονται οι ακόλουθες ρυθμίσεις: 1. Για πρώτη φορά θα υπάρχει ετήσιος και συγκεκριμένος Προϋπολογισμός ενίσχυσης επενδύσεων που θα καθορίζει το ποσοστό που αναλογεί στις διάφορες κατηγορίες επενδυτικών σχεδίων, τις κατηγορίες οικονομικών δραστηριοτήτων που είναι επιλέξιμες, την κατανομή των ενισχύσεων στις περιφέρειες και κάθε άλλη σχετική λεπτομέρεια. 2. Οι φοροαπαλλαγές θα είναι πάντοτε τριπλάσιες από το άθροισμα επιχορηγήσεων και επιδοτήσεων. Συγχρόνως θα υλοποιούνται οι συμβάσεις του ΕΤΕΑΝ με τις τράπεζες. 3. Οι ημερομηνίες υποβολής των επενδυτικών σχεδίων θα είναι σταθερές: δύο φορές το χρόνο, κάθε Απρίλιο και Οκτώβριο. Η λήξη της προθεσμίας υποβολής θα συμπίπτει με την τελευταία ημέρα του αντίστοιχου μήνα. 4. Θα ακολουθεί αξιολόγηση, αρχική έγκριση, δανειακή σύμβαση, τελική σύμβαση και υλοποίηση της επένδυσης. Παράλληλα, εισάγονται σαφή και μετρήσιμα κριτήρια αξιολόγησης που διασφαλίζουν το αδιάβλητο της βαθμολόγησης, τύπου ΑΣΕΠ ενώ κάθε εξάμηνο θα ολοκληρώνονται οι αξιολογήσεις της κάθε περιόδου με στόχο ο επιχειρηματίας να ξέρει τι θα εισπράξει και πότε ώστε να μπορεί να κάνει τα επενδυτικά του σχέδια. Πώς ορίζεται το ύψος των ενισχύσεων Η χώρα χωρίζεται σε τρεις ζώνες σύμφωνα με τον εγκεκριμένο από την ΕΕ Χάρτη Περιφερειακών Ενισχύσεων. Επιπλέον οι επιχειρήσεις διακρίνονται, επίσης σύμφωνα με την κατάταξη της ΕΕ, σε τρεις κατηγορίες ανάλογα με το μέγεθός τους (μεγάλες, μεσαίες, μικρές και πολύ μικρές). Το ποσοστό ενίσχυσης κάθε επενδυτικού σχεδίου εξαρτάται από το μέγεθος της επιχείρησης και τον τόπο υλοποίησής του και σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να υπερβαίνει το 50% του συνολικού κόστους του επενδυτικού σχεδίου. Τι προβλέπει το κάθε καθεστώς ενισχύσεων 1) H κατηγορία των σχεδίων Γενικής Επιχειρηματικότητας απευθύνεται σε υγιείς επιχειρήσεις κάθε είδους (πλην εκείνων που ρητά εξαιρούνται) σε όλη την επικράτεια. Προσφέρει ευνοϊκό φορολογικό καθεστώς μέσω φοροαπαλλαγών, που μπορεί να φτάσουν μέχρι το 100% του ανώτατου επιτρεπόμενου ύψους ενίσχυσης για κάθε επενδυτικό σχέδιο. Οι φοροαπαλλαγές μπορούν να συνδυαστούν με επιδοτούμενα δάνεια από το ΕΤΕΑΝ, μέχρι το ανώτατο ύψος των προβλεπόμενων ενισχύσεων. 2) Η κατηγορία των σχεδίων Τεχνολογικής Ανάπτυξης αφορά τον τεχνολογικό εκσυγχρονισμό των επιχειρήσεων με την εισαγωγή τεχνολογικών και οργανωτικών καινοτομιών. Στο καθεστώς αυτό παρέχεται συνδυαστικά επιχορήγηση και επιδότηση χρηματοδοτικής μίσθωσης (leasing) μέχρι το 80% του ανώτατου επιτρεπόμενου ύψους ενίσχυσης, ενώ το υπόλοιπο ποσοστό συμπληρώνεται με φοροαπαλλαγές και επιδοτούμενα δάνεια. Στην περίπτωση νέων επιχειρήσεων το ποσοστό της επιχορήγησης/επιδότησης χρηματοδοτικής μίσθωσης αυξάνεται κατά 10%. 3) Η κατηγορία των σχεδίων Περιφερειακής Συνοχής περιλαμβάνει επενδυτικά σχέδια που αντιμετωπίζουν τοπικές ανάγκες ή αξιοποιούν τοπικά ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα με περιβαλλοντικά βιώσιμες τεχνολογικές εφαρμογές. Για την υπαγωγή στην κατηγορία αυτή τα κριτήρια της πράσινης ανάπτυξης παίζουν καθοριστικό ρόλο. Τα επενδυτικά σχέδια ενισχύονται με επιχορήγηση και επιδότηση χρηματοδοτικής μίσθωσης (leasing) μέχρι το 70% του ανώτατου επιτρεπόμενου ύψους ενίσχυσης, ενώ το υπόλοιπο ποσοστό συμπληρώνεται με φοροαπαλλαγές και επιδοτούμενα δάνεια. Στην περίπτωση νέων επιχειρήσεων το ποσοστό της επιχορήγησης/επιδότησης χρηματοδοτικής μίσθωσης αυξάνεται κατά 10%. 4) Η ειδική κατηγορία των σχεδίων της Επιχειρηματικότητας των Νέων αφορά επενδυτικά σχέδια για την ίδρυση και τη λειτουργία μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων, στο εταιρικό κεφάλαιο των οποίων συμμετέχουν με ποσοστό άνω του 50% φυσικά πρόσωπα μέχρι 40 ετών. Οι επιχειρήσεις αυτές έχουν μια ιδιαίτερα προνομιακή αντιμετώπιση. Για διάστημα πέντε ετών από την έναρξη της λειτουργίας τους δικαιούνται ποσοστό ενίσχυσης για το σύνολο ουσιαστικά των δαπανών τους, καθώς �σε αντίθεση με ό,τι ισχύει για όλες τις άλλες κατηγορίες επενδυτικών σχεδίων- θεωρούνται επιλέξιμες προς ενίσχυση και οι λειτουργικές τους δαπάνες. Η συνολική ενίσχυση μπορεί να φθάσει μέχρι του ποσού του 1 εκ. � συνολικά. 5) Η ειδική κατηγορία των Μεγάλων Επενδυτικών Σχεδίων αφορά επενδυτικά σχέδια ύψους τουλάχιστον 50 εκ. �. Στις επενδύσεις της κατηγορίας αυτής παρέχονται μεμονωμένα ή συνδυαστικά όλα τα είδη των ενισχύσεων, για το ύψος των οποίων προβλέπεται ότι: - για το τμήμα μέχρι 50 εκ. � παρέχεται το 100% του κατά περίπτωση ανώτατου ορίου περιφερειακής ενίσχυσης, - για το τμήμα που υπερβαίνει τα 50 εκατ. � μέχρι και 100 εκ. � παρέχεται το 30% του κατά περίπτωση ανώτατου ορίου περιφερειακής ενίσχυσης, - για το τμήμα που υπερβαίνει τα 100 εκ. � παρέχεται το 20% του κατά περίπτωση ανώτατου ορίου περιφερειακής ενίσχυσης. Επισημαίνεται ότι το ποσό των ενισχύσεων που χορηγούνται με τη μορφή επιχορήγησης ή και επιδότησης χρηματοδοτικής μίσθωσης δεν μπορεί να υπερβαίνει για κάθε επενδυτικό σχέδιο το 60% της συνολικής ενίσχυσης. 6) Η ειδική κατηγορία των Ολοκληρωμένων Πολυετών Επιχειρηματικών Σχεδίων αφορά επενδυτικά σχέδια υλοποίησης ολοκληρωμένων πολυετών (2-5 ετών) επιχειρηματικών σχεδίων άνω των 2 εκ. �, που περιλαμβάνουν τον τεχνολογικό, διοικητικό, οργανωτικό και επιχειρησιακό εκσυγχρονισμό και ανάπτυξη των ενδιαφερόμενων επιχειρήσεων. Στην κατηγορία αυτή προβλέπονται φοροαπαλλαγές μέχρι το 100% του ανώτατου επιτρεπόμενου ύψους ενίσχυσης για κάθε επενδυτικό σχέδιο. 7) Η ειδική κατηγορία των σχεδίων Συνέργειας και Δικτύωσης αφορά επενδυτικά σχέδια που υποβάλλονται από σχήματα συνέργειας και δικτύωσης 10 τουλάχιστον επιχειρήσεων, υπό μορφή Κοινοπραξίας. Για τα ιδιαίτερα σύνθετα αυτά επενδυτικά σχέδια προβλέπεται η δυνατότητα παροχής κάθε είδους ενισχύσεων μετά από σχετική υπουργική απόφαση που θα καθορίζει κάθε φορά τις σχετικές λεπτομέρειες. Τα χαρακτηριστικά της νέας διαδικασίας αξιολόγησης Η νέα διαδικασία αξιολόγησης χαρακτηρίζεται από απόλυτη διαφάνεια, αντικειμενικότητα, απλότητα και σαφήνεια. Αναλυτικότερα: - Όλα τα κριτήρια επιλογής είναι μετρήσιμα και αντικειμενικά. Εξαλείφεται έτσι ο υποκειμενικός παράγοντας κατά την αξιολόγηση. - Προβλέπεται η σύσταση Γραφείων Εξυπηρέτησης Επενδυτών, όπου θα παρέχεται η αναγκαία πληροφόρηση και θα γίνεται η παραλαβή των αιτήσεων και ο έλεγχος των δικαιολογητικών. Με τον τρόπο αυτό κόβεται κάθε επαφή μεταξύ επενδυτή και αξιολογητή. - Προβλέπεται η σύσταση Ενιαίου Μητρώου Αξιολογητών για όλη την επικράτεια, από το οποίο με το σύστημα της τυχαίας επιλογής θα επιλέγονται οι αξιολογητές για κάθε επενδυτικό σχέδιο. - Προβλέπεται η ανάπτυξη Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος, που θα υποστηρίζει το σύνολο των διαδικασιών υποβολής, αξιολόγησης και παρακολούθησης της υλοποίησης των επενδυτικών σχεδίων. - Προβλέπεται η λειτουργία γνωμοδοτικών επιτροπών που θα ελέγχουν την κρίση των αξιολογητών. Το έργο των επιτροπών δεν θα επιδέχεται παρερμηνείες, καθώς τα μετρήσιμα κριτήρια δεν αφήνουν περιθώρια αμφιβολίας. - Προβλέπεται έλεγχος τόσο των αξιολογητών όσο και των μελών των γνωμοδοτικών επιτροπών από ειδικούς ελεγκτές. - Προβλέπεται πόθεν έσχες για όλους τους εμπλεκόμενους στη διαδικασία. - Προβλέπεται δικαίωμα ένστασης του επενδυτή, στην περίπτωση που θεωρεί πως η αξιολόγηση του σχεδίου του δεν είναι αντικειμενική. Η διαδικασία αξιολόγησης δε θα υπερβαίνει σε διάρκεια τους 6 μήνες. Πριν την έναρξη ισχύος της νέας πρόσκλησης, κάθε Απρίλιο και Οκτώβριο, θα έχουν ήδη περατωθεί οι αξιολογήσεις της προηγούμενης περιόδου. Όπως ανέφερε ο κ. Χρυσοχοΐδης, «με το νέο Επενδυτικό Νόμο αφήνουμε πίσω την ξεπερασμένη πολιτική των επιχορηγήσεων και εστιάζουμε στην ενίσχυση βιώσιμων επενδυτικών σχεδίων υψηλής οικονομικής απόδοσης με φοροαπαλλαγές και ευνοϊκά δάνεια, ενώ οι ενισχύσεις κεφαλαίου περιορίζονται σε επιλεγμένες παραγωγικές δραστηριότητες». Επικρίσεις από ΝΔ «Ο θόρυβος που προηγήθηκε της καταθέσεως του νομοσχεδίου δεν είναι καθόλου αντίστοιχος με τις εντυπώσεις που δημιουργεί η παρουσίασή του» σχολίασε ο αρμόδιος τομεάρχης της ΝΔ Κωστής Χατζηδάκης. Όπως ανέφερε, σε αρκετά σημεία, επαναλαμβάνει ρυθμίσεις του προσχεδίου της κ. Κατσέλη, σε ορισμένα άλλα σημεία υιοθετεί προτάσεις που η Νέα Δημοκρατία έχει καταθέσει εδώ και μήνες, για έμφαση στα φορολογικά κίνητρα. Επισήμανε ακόμη πως το ζήτημα της Ανάπτυξης ξεπερνάει τα όρια ενός επενδυτικού νόμου: «Το κράτος πρέπει να αξιοποιήσει τα αναπτυξιακά εργαλεία, που έχει στη διάθεσή του. Το ΕΣΠΑ που βραδυπορεί, το ΤΕΜΠΜΕ που βυθίστηκε, το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων που περικόπηκε σημαντικά. Παράλληλα: Η απλούστευση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος, ο περιορισμός του Δημοσίου και η προώθηση ουσιαστικών διαρθρωτικών αλλαγών που θα ενισχύουν την επιχειρηματικότητα είναι ουσιώδους σημασίας για να αποφύγουμε ένα βαθύ τέλμα ύφεσης». Η ΝΔ επιφυλάσσεται πάντως να μελετήσει με προσοχή το επενδυτικό νομοσχέδιο, τονίζει πως θα κάνει διάλογο με όλες τις παραγωγικές τάξεις και θα τοποθετηθεί υπεύθυνα στη Βουλή.