Ντίζελ ή βενζίνη; Τι διαφέρει, τι συμφέρει

Αν και πολλά βενζινοκίνητα αυτοκίνητα πωλούνται ακόμη στην Ελλάδα, το γεγονός είναι ότι το ντίζελ κυριαρχεί πλέον με διαφορά. Επιχειρούμε μια ανασκόπηση αυτής της μεγάλης ανατροπής και των δεδομένων που οδήγησαν σ’ αυτή, αλλά διευκρινίζουμε και μερικά στοιχεία που βοηθούν τον καταναλωτή να κάνει μια ψύχραιμη επιλογή, που να τον συμφέρει πραγματικά.

Η απελευθέρωση της χρήσης του ντίζελ σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη προκάλεσε μια πραγματική επανάσταση στην ελληνική αγορά αυτοκινήτου, εκτοξεύοντας σε σύντομο χρονικό διάστημα το μερίδιο των ντίζελ πάνω από το 50%. Στην ουσία ήταν μια καθυστερημένη προσαρμογή στην ευρωπαϊκή πραγματικότητα, αφού και στην υπόλοιπη Ευρώπη το μερίδιο των ντίζελ είναι γύρω από το 50%.

Πολλές φορές, όμως, οι μέσοι όροι δίνουν μια παραπλανητική εικόνα της πραγματικότητας. Αυτό το μερίδιο δεν είναι ίδιο σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες, αφού σε άλλες τα ντίζελ καλύπτουν σχεδόν τα τρία τέταρτα της αγοράς και σε άλλες βρίσκονται αρκετά κάτω από το 50%. Η εξήγηση βρίσκεται στη φορολογική και περιβαλλοντική πολιτική της κάθε χώρας απέναντι στα αυτοκίνητα και τα καύσιμα, με κίνητρα ή αντικίνητρα που δεν έχουν πάντα την ίδια βάση.

Στην Ελλάδα υπήρξε π.χ. και η αλλαγή του συστήματος υπολογισμού των τελών κυκλοφορίας με μια μέθοδο που εξαρτά το ύψος τους από τις τυποποιημένες εργαστηριακές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα (CO2) των αυτοκινήτων και τα ντίζελ έχουν χαμηλότερες εκπομπές, οπότε πληρώνουν χαμηλότερα τέλη (ή και καθόλου). Εκ πρώτης όψεως, λοιπόν, έχουν ένα οικονομικό πλεονέκτημα, που είναι πάντα ένα ισχυρό επιχείρημα. Όμως, από την άλλη πλευρά, τα αυτοκίνητα ντίζελ είναι συχνά ακριβότερα από τα αντίστοιχα βενζινοκίνητα, κάτι που κάνει την εξίσωση πιο πολύπλοκη.

Σε τι υπερέχει ο ντίζελ και σε τι ο βενζινοκινητήρας;

Λόγω της διαφοράς στον τρόπο λειτουργίας τους, ο ντίζελ υπερέχει σε θερμοδυναμική απόδοση, άρα έχει χαμηλότερη κατανάλωση. Επίσης έχει καλύτερη ροπή, κάτι που επιτρέπει ξεκούραστη οδήγηση με λιγότερες αλλαγές ταχυτήτων, ιδιαίτερα σε καθημερινές συνθήκες κυκλοφορίας.

Το πλεονέκτημα αυτό ήταν τα προηγούμενα χρόνια πολύ μεγαλύτερο, γιατί όλοι οι ντίζελ είναι τούρμπο, κάτι που συνεπάγεται μεγαλύτερη ροπή.
Τα τελευταία χρόνια στρέφεται προς αυτή την τεχνολογία όλο και μεγαλύτερο ποσοστό των βενζινοκινητήρων, οπότε αυτό το πλεονέκτημα των ντίζελ γίνεται λιγότερο ισχυρό. Ο βενζινοκινητήρας υπερέχει σε ευστροφία και εύρος «ωφέλιμης» περιοχής στροφών, άρα υπερέχει και σε μέγιστη ισχύ, έχει πιο «ζωντανή» λειτουργία και κάνει χαμηλότερο θόρυβο. Επίσης, λόγω του τρόπου λειτουργίας του έχει «ελαφρύτερη» κατασκευή και γι’ αυτό μικρότερο βάρος και μικρότερο κόστος κατασκευής.

Ποιος κινητήρας συμφέρει περισσότερο οικονομικά, σε αγορά και χρήση;

Η απάντηση σ’ αυτό το ερώτημα θεωρείται δεδομένη από τους Έλληνες αγοραστές που έχουν στραφεί προς το ντίζελ, χωρίς παρ’ όλα αυτά να είναι και τόσο απλή. Ο ντίζελ έχει μικρότερη κατανάλωση (μέχρι και 25%, ανάλογα με τον κατασκευαστή και το «ισοδύναμο» βενζινοκίνητο μοντέλο με το οποίο γίνεται η σύγκριση) και ελαφρά φτηνότερο καύσιμο. Επίσης, λόγω των χαμηλότερων εκπομπών CO2 τα ντίζελ πληρώνουν χαμηλότερα τέλη κυκλοφορίας.

Τα αυτοκίνητα με κινητήρα ντίζελ, όμως, είναι ακριβότερα (λόγω του μεγαλύτερου κόστους κατασκευής τους) και αυτή η διαφορά, ανάλογα με τον κατασκευαστή μπορεί να είναι μικρή ή μεγάλη. Πρέπει, λοιπόν, να υπολογίσει κανείς πόσα χιλιόμετρα κάνει κάθε χρόνο για να δει σε πόσα χρόνια θα κάνει απόσβεση της αρχικής διαφοράς τιμής με το κέρδος από τη χαμηλότερη κατανάλωση. Με λιγότερα από 10.000-12.000 χιλιόμετρα το χρόνο, είναι αμφίβολο αν συμφέρει το ντίζελ (εκτός αν πρόκειται για μια από τις περιπτώσεις μοντέλων ντίζελ που πωλούνται με πολύ μικρή διαφορά τιμής από τα αντίστοιχα βενζινοκίνητα).

Επιπλέον, έχει σημασία τι αυτοκίνητο αγοράζει κανείς. Στα μεσαία και μεγάλα αυτοκίνητα η διαφορά κατανάλωσης είναι σημαντική, οπότε το ντίζελ συμφέρει πολύ περισσότερο. Σ’ ένα μίνι αυτοκίνητο πόλης η διαφορά μπορεί να είναι μόλις 1 λίτρο/100 χλμ., οπότε χρειάζεται κανείς πολλά χρόνια για να κάνει την απόσβεση. Γι’ αυτό άλλωστε και στην κατηγορία των μίνι αυτοκινήτων ελάχιστα μοντέλα ντίζελ υπάρχουν, αφού οι ίδιοι οι κατασκευαστές γνωρίζουν ότι δεν είναι δυνατόν να τα προσφέρουν σε προσιτή τιμή ώστε να συμφέρει τους καταναλωτές να τα αγοράσουν.

Η προσφορά των ντίζελ αρχίζει να γίνεται μαζική στην αμέσως επόμενη κατηγορία, αυτή των λεγόμενων «σούπερ μίνι», που είναι σήμερα και η μεγαλύτερη κατηγορία της ελληνικής αγοράς. Τέλος, ένας άλλος παράγοντας που πρέπει να ληφθεί υπόψη είναι ότι, λόγω τρόπου λειτουργίας, τα ντίζελ έχουν συνήθως κινητήρες μεγαλύτερου κυβισμού από τα αντίστοιχα βενζινοκίνητα. Το ελληνικό κράτος όμως δεν διαχωρίζει τους δύο κινητήρες φορολογικά, οπότε ένα ντίζελ μπορεί να συνεπάγεται και αυξημένο τεκμήριο, ανάλογα με την περίπτωση.

Επιμέλεια: Πάνος Φιλιππακόπουλος