Οι συμφορές του δανεισμού (Περί του μη δειν δανείζεσθαι) Πλούταρχος..‏

«Το δανείζεσθαι της εσχάτης αφροσύνης και μαλακίας εστίν»
 «Ο δανεισμός  είναι πράξη υπέρτατης αφροσύνης και μαλθακότητας»!
 Το είπε ο Πλούταρχος τον 1ο μ.Χ. αιώνα και να που έφθασε η στιγμή να εκτιμηθούν οι λόγοι του.
 «Εχεις; Μη  δανείζεσαι γιατί δεν σου λείπουν. Δεν έχεις; Μη δανείζεσαι γιατί δεν θα  ξεπληρώσεις το χρέος σου», «Οι οφειλέτες είναι δούλοι όλων των δανειστών  τους. Είναι δούλοι δούλων αναιδών και βάρβαρων και βάναυσων».
 Και οι  δανειστές «Μετατρέπουν την αγορά σε κολαστήριο για τους δύσμοιρους οφειλέτες,  σαν όρνεα τους κατακρεουργούν και τους κατασπαράζουν βυθίζοντας το ράμφος στα  σωθικά τους»...
 Το κείμενο δεν γράφτηκε τυχαία. Η Αθήνα και οι άλλες  ελληνικές πόλεις μαστίζονταν από τις συνέπειες της υπερχρέωσης, όταν ο  Πλούταρχος περί το 92 μ. Χ αποφάσισε να μιλήσει μπροστά σε ακροατήριο για τις  σοβαρές συνέπειες του δανεισμού.
 Σε ποιούς ήταν χρεωμένοι τότε οι άνθρωποι; Σε δικούς τους αλλά κυρίως σε  ξένους πιστωτές ως επί το πλείστον Ρωμαίους.
 «... κουβαλώντας μαζί τους σάκους και συμφωνητικά και  συμβόλαια σαν δεσμά εναντίον της Ελλάδος, την οργώνουν από πόλη σε πόλη και  σπέρνουν χρέη που πολλά βάσανα φέρνουν και πολλούς τόκους, και που δύσκολα  ξεριζώνονται ενώ οι βλαστοί τους περικυκλώνουν τις πόλεις, τις εξασθενούν και  τελικά τις πνίγουν», λέει παραστατικά ο Πλούταρχος.
 Και τι  προτείνει;
 «Φύγε να γλυτώσεις από τον εχθρό και τύραννό σου, τον  δανειστή που θίγει την ελευθερία σου, βάζει πωλητήριο στην αξιοπρέπειά σου κι  αν δεν του δίνεις, σε ενοχλεί· αν πουλήσεις, ρίχνει την τιμή· αν δεν  πουλήσεις σε αναγκάζει· αν τον πας στο δικαστήριο προσπαθεί να επηρεάσει την  έκβαση της δίκης· αν του ορκίζεσαι σε προστάζει· αν κρατάς την πόρτα κλειστή  στήνεται στο κατώφλι και σου βροντά αδιάκοπα...». Αλλά ο Πλούταρχος δεν κατακεραυνώνει μόνον τους πιστωτές.
 Δεν φταίει μόνον ο δανειστής. Ευθύνεται πρωστίστως ο δανειζόμενος με την άφρονα
 συμπεριφορά του και την επιθυμία του για πολυτέλεια και τριφυλή ζωή
 «Διότι χρεωνόμαστε για να πληρώσουμε όχι το ψωμί και  το κρασί μας, μα εξοχικές κατοικίες, δούλους, μουλάρια, ανάκλιντρα και  τραπεζώματα... ».
 Κι αν ο Πλούταρχος κατακεραυνώνει έτσι τους συγχρόνους τους, τι  θα έλεγε για... τα εορτοδάνεια και τα δάνεια για καλοκαιρινές διακοπές, που  διαφημίζονταν από τις Τράπεζες μέχρι πρότινος βρίσκοντας φυσικά, πολλούς  «αγοραστές». Και το αποτέλεσμα ποίο είναι;
 «Για να  διατηρήσουμε την ελευθερία μας ενώ έχουμε συνάψει δάνεια κολακεύουμε ανθρώπους που καταστρέφουν σπιτικά, γινόμαστε σωματοφύλακες τους, τους καλούμε σε γεύματα, τους προσφέρουμε δώρα και τους πληρώνουμε φόρους». «Ανθρωπος που μπλέκει μια φορά, μένει χρεώστης για  πάντα και σαν το άλογο που του έχουν φορέσει χαλινάρι, δέχεται στη ράχη του  τον έναν αναβάτη μετά τον άλλον»
 Οι συμφορές του δανεισμού
 (Περί του μη δειν δανείζεσθαι)
 Συγγραφέας: Πλούταρχος
 Μεταφραστής: Παπαπάνου Πολυξένη
 Εκδόσεις: Νεφέλη